اولین و قدیمی‌ترین مساجد ایران

مسجد جامع فهرج از بناهای قدیمی و کم‌نظیر فرهنگ و تمدن اسلامی است که بنا به روایاتی متعلق به نیمه اول قرن اول هجری است. این بنا قدیمی‌ترین مسجدی است که در ایران و شاید در دنیا با کمترین پیرایه‌ای دست نخورده باقی مانده است. روستای فهرج که این مسجد در آن واقع شده است، در 25 کیلومتری جنوب شرقی یزد و کنار راه اصلی یزد ـ بافق قرار دارد. از آثار تاریخی این روستا علاوه بر بافت تاریخی به یک قلعه باستانی،‌ آب انبار قدیمی، مجموعه شهدا و مسجد جامع می‌توان اشاره کرد. وجود شبستانی رو به قبله با هشت ستون، مناره گلی نه چندان بلند که راه پلکان بام مسجد از از داخل این مناره به بام و سپس به بالای مناره منتهی می‌شود.
ساختمان ستبر مسجد با خشت‌های بزرگ و گل، به سنت مساجد اولیه اسلامی بنا شده است.

گرچه بین باستان شناسان اختلاف نظر وجود دارد اما ظاهراً مسجد جامع فهرج قدیمی ترین مسجد ایران است. هرچند برخی مسجد تاریخانه (تاری=خدا+ خانه) دامغان را قدیمی ترین مسجد ایران می دانند. درحال حاضر مسجد تاریخانه صرفاً کاربرد بازدید و گردشگری دارد اما  مسجد جامع فهرج کماکان زنده و پویا بوده و در آن نماز برپای می دارند.